wtorek, 11 maja 2021

Rok Norwida, Rok Lema

 


Rok Norwida

    Sejm i Senat RP ogłosiły 2021 r. Rokiem Norwida. Pamięć o swoim patronie  i jego związkach z Krakowem kultywuje ośrodek Kultury im. C. K. Norwida , działający    w Krakowie-Nowej Hucie. C.K. Norwid (1821-1883) to dziewiętnastowieczny artysta doby romantyzmu, obdarzony wieloma talentami: geniusz pióra, poeta i malarz, rysownik i rzeźbiarz, tłumacz i publicysta, filozof, badacz kultur i cywilizacji. Był wielkim erudytą, obywatelem świata, a zarazem skromnym człowiekiem.  Jego wpływ na polską literaturę był wyjątkowy. Swoimi poglądami zwracał uwagę na sztukę i miejsce poety w społeczeństwie oraz sytuację społeczno-polityczną Polaków. Jest mocno zasłużony na polu poezji, zwłaszcza jej wymiaru intelektualnego i formalnego, choć w czasach sobie współczesnych i obecnie bywa niezrozumiały i odrzucany. Został odkryty dopiero w okresie Młodej Polski, by stopniowo znajdować sobie należne miejsce w literaturze. Dzisiaj uważany jest za artystę, którego twórczość może być inspiracją dla współczesnych. 

Najbardziej znany jego utwór to:

Moja piosenka (II)

Do kraju tego, gdzie kruszynę chleba
Podnoszą z ziemi przez uszanowanie
Dla darów Nieba...
Tęskno mi, Panie...

Do kraju tego, gdzie winą jest dużą
Popsować gniazdo na gruszy bocianie,
Bo wszystkim służą...
Tęskno mi, Panie...

Do kraju tego, gdzie pierwsze ukłony
Są - jak odwieczne Chrystusa wyznanie:
"Bądź pochwalony!"
Tęskno mi, Panie...

Tęskno mi jeszcze i do rzeczy innej,
Której już nie wiem, gdzie leży mieszkanie,
Równie niewinnej...
Tęskno mi, Panie...

Do bez-tęsknoty i do bez-myślenia,
Do tych, co mają tak za tak - nie za nie -
Bez światło-cienia...
Tęskno mi, Panie...

Tęskno mi owdzie, gdzie któż o mnie stoi?
I tak być musi, choć się tak nie stanie
Przyjaźni mojej!...
Tęskno mi, Panie...                                     


Rok Lema


Rok 2021 jest także Rokiem Lema. W tym roku przypada 100 rocznica jego
urodzin (ur. w 1921 r. zmarł w 2006 r.). Był pisarzem, filozofem i futurologiem,
wybitnym przedstawicielem nurtu fantastyki naukowej. II wojnę światową spędził
we Lwowie. W r. 1946 w ramach akcji repatriacyjnej przeniósł się wraz z rodzicami
do Krakowa, gdzie rozpoczął publikowanie w prasie opowiadań, traktując to jedynie
zarobkowo. Studiował medycynę, odbył nawet praktykę lekarską w szpitalu, ale
dyplomu nie uzyskał. Pisanie było jego jedynym, skromnym, źródłem utrzymania.
Wielka międzynarodowa kariera Lema rozpoczęła się po 1956 roku. Jego książki
przełożono na 41 języków, a ich łączny nakład osiągnął ponad 30 milionów
egzemplarzy. Stał się klasykiem światowej literatury fantastyczno-naukowej,
jednym z najwybitniejszych twórców literatury w ogóle. Nazwiskiem pisarza
nazwana została planetoida (nr 3836). W r. 1980 Lem był kandydatem do Nagrody
Nobla. Napisał 20 powieści i wiele opowiadań. Najpopularniejsze jego utwory to
dzieła fantastyczno-naukowe: Solaris, Powrót z gwiazd, Niezwyciężony, Cyberiada.
Wielu sympatyków zyskały opowieści o pilocie pojazdów kosmicznych-Prixie. Pisał
też powieści kryminalne, zajmował się eseistyką i rozważaniami filozoficznymi oraz
gatunkami trudnymi do sklasyfikowania, jak np. Nowa Kosmogonia (fikcyjny
wykład laureata Nagrody Nobla).
W naszej bibliotece także dostępne są niektóre książki Lema tj. Bajki robotów,
Cyberiada, Opowieści o pilocie Prixie. Zachęcam do wypożyczania
tych pozycji, szczególnie osoby, które lubią fantastykę naukową.

Teresa Trypuć

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz